طی سال های ماقبل تاریخ مردمانی دریایی در اطراف دریای اژه شروع به ست کرده و در قسمت جنوب یعنی مقدونیه گسترده شدند. آبادیهای عمده و اصلی آنها در جزیره ((کِرِت)) بود. اول ساکن کومه و کپر بودند ولی بزودی خانه هایی چهار گوش با سقف های مسطح ساختند، که درهای آن به سوی آفتاب گشوده میشد. اینها ساکنان اولیه ((کِرِت)) بودند که بازمانده ظروف، حجاری ها، مجسمه ها و جواهراتشان نشان می دهد که مردمی هنرمند بوده و بر ملت های معاصر خود در این زمینه برتری داشته اند.
عامل موفقیت آنها این بود که قرن ها در ایمنی و امنیت کامل بسر برده و بخاطر نیروی دریایی قدرتمند خویش، از و تهاجم قبایل دیگر مصون بودند و دورانی برای شکوفایی هنری آنها پدید آمد. پادشاهان آن ها را مینو ها میگفتند، و آن مردم را مینویی ها نامیدند. برتری قدرت دریایی به 2000 سال قبل از میلاد میرسد که راه های تجارتی خود را از کرت بسوی خاورمیانه گسترش دادند.
هومر دربارهٔ سرزمین کرت این چنین نوشت:
جمعیت زیادی در آن ساکن است. بیش از آن که بتوان شمرد و حدود نود شهر در آن قرار دارد. همه آنها به یک زبان صحبت نمیکنند و زبانهای مختلفی دارند. آشی ها، بومیان کرتی، سیدونی ها و دورین ها در سه گروه و پلاژین ها.
هومر و یونانیان، کرت را با افسانهٔ پادشاه مینوس مرتبط میدانند و به همین دلیل فرهنگ عصر مفرغ در این منطقه به فرهنگ مینوسی معروف است. اوج شکوفایی تمدن مینوسی به حدود دوهزار سال پیش از میلاد، زمانی که کاخهای عظیم کنوسوس، فیازتوس و مالیا بنا شدند بر میگردد. در این دوران اولین نوشته اژهای منسوب به linear A به وجود آمد. در سال ۱۶۲۶ پیش از میلاد زله ای بزرگ ناشی از فوران آتشفشان ثرا، شهرهای تمدن مینوسی را ویران کرد. بعد از ویرانی، اقوام مینوسی به بازسازی کاخها پرداختند. در سال ۱۴۵۰ پیش از میلاد با زله ای دیگر، قدرت این تمدن رو به زوال رفت و پس از حمله میسنیها، بدون مقاومت اجازه ورودشان به منطقه کرت را دادند. صدها سال بعد افلاطون در نوشتههای خود از وجود پادشاهی قدرتمند به نام آتلانتیس نام بردهاست. بر اساس نوشتههای افلاطون، آتلانتیس جزیرهای بودهاست که در زیر آب فرورفته. برخی معتقدند که ساکنان آتلانتیس همان قوم مینوسی هستند. این تمدن در اوایل قرن بیستم توسط باستانشناس انگلیسی، آرتور ایوانز کشف شد. قوم مینوسی به نوبه خود از اولین تمدنهای اروپا شناخته میشود.
یکی از مهم ترین هنرهای این تمدن سفالگری است و حتی ابداع چرخ کوزه گری را مربوط به این تمدن میدانند. اکثر این کوزهها دهانه ای منقاری شکل دارند و بیشتر نقوش آن برگرفته از جانوران دریایی مثل ماهی، دلفین و هشت پا است. تزئینات و نقاشیهای تالارِ کاخها نیز به نوبه خود نقش مهمی در هنر مینوسی ایفا میکند. شیوه و اسلوب نقاشی ها شبیه به شیوه تمدن مصر است ولی از نظر موضوع و فرم کاملاً متفاوت است.
منبع: کتاب رویداد های مهم تاریخ
درباره این سایت